काठमाडौं । राष्ट्रिय जनमोर्चाका अध्यक्ष चित्रबहादुर केसीले नेपाल पूर्णरुपमा स्वतन्त्र राष्ट्र नरहेको बताउनुभएको छ ।

नेपाल अर्धसामन्ती र अर्धऔपनिवेशिक अवस्थामा रहेको भन्दै केसीको यहाँको जलस्रोतलगायत उत्पादनका साधन विदेशीको पोल्टामा पुगेको बताउनुभयो ।

बिहीबार प्रतिनिधि सभामा बजेटका सिद्धान्त र प्राथमिकतामाथि छलफल गर्दै अध्यक्ष केसीले नेपालको अर्थतन्त्र कमजोर भएका कारण पश्चिमाहरूको प्रभाव रहेको उल्लेख गर्नुभयो ।

‘पश्चिमाहरूले शिक्षा, स्वास्थ्य लगायतका क्षेत्रमा निजीकरणको अवधारणा संसारभर फैलाएको र नेपाल पनि प्रभावित भएको केसीको भनाई थियो ।

‘जब पश्चिमाहरूले सरकारले त्यो देशको जनताको शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगारीको जिम्मा लिन हुन्न, त्यो व्यापारीलाई दिने भने’ उहाँले भन्नुभयो, ‘नेपालको अहिलेको अर्थतन्त्रको अवस्थाको मुख्य सैद्धान्तिक कारण यहाँनेर छ।’

उहाँले निरंकुश पञ्चायतकालमा बरु नेपाल अहिलेभन्दा आत्मनिर्भर रहेको चर्चा गर्नुभयो । केसीले त्योबेला उद्योगधन्दा र कलकारखाना अहिलेभन्दा धेरै रहेको उल्लेख गर्दै स्वास्थ्य र शिक्षाको जिम्मा पनि धेरै हदसम्म राज्यले लिएको बताउनुभयो ।

पश्चिमाहरुको प्रभावका कारण नेपाल अहिले पनि अर्ध औपनिवेशिक अवस्थामा रहेको सांसद केसीले स्पष्ट पार्नुभयो।

‘अहिले पनि हामी पूर्ण रूपले स्वतन्त्र छैनौं । नेपालका प्राकृतिक साधन स्रोतमाथि हाम्रै स्वामित्व छ कि छैन ?’ अध्यक्ष केसीले प्रश्न गर्नुभयो, ‘नेपालको सबैभन्दा ठूलो स्रोत जलस्रोत हो । यसमाथि कब्जा कसको छ ? छातीमा हात राखेर भन्नुस् त– नेपालका ठूला नदी नालामाथि कसको कब्जा छ ? कोशी कसको कब्जामा छ ? महाकाली कसको कब्जामा छ ? माथिल्लो कर्णाली कसको कब्जामा छ ?’

नेपालले लिएको वर्तमान अर्थतन्त्र सम्बन्धी नीतिमै पुनरावलोकन आवश्यक रहेको उहाँको भनाइ छ । नेपाली स्रोतमाथि नेपालकै स्वामित्व स्थापित हुने गरी राज्यले नीति लिनुपर्ने केसीको सुझाव छ ।

‘नेपालको जलस्रोत नेपाली जनताको स्वामित्वमै छैन’, उहाँले भन्नुभयो, ‘नेपालको ठूलो स्रोत जलस्रोत हो । त्यो हाम्रो पूरा नियन्त्रणमा छैन ।’

शिक्षामा उदारीकरण भएसँगै नेपालको पाठ्यक्रममा विदेशी प्रभाव परेको पनि उहाँले बताउनुभयो ।

केसीले भननुभयो, ‘हामीले हाम्रा विद्यार्थीहरूलाई पढाइरहेको के हो ? यो देशमा केही हुन्न, यहाँ संसदभित्र रहेका सबै सांसदका छोराछोरी कहाँ छन् छातीमा हात राखेर भन्नुहोस् त।’

नेपालका अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल चल्न नसक्नुमा पनि बाह्य कारण रहेको केसीले बताउनुभयो ।

‘हामी एयरपोर्ट बनाउँछौं, प्लेन किन्छौं तर, बाटो पाउँदैनौं । भैरहवामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल छ, पोखरामा छ, तर छिमेकीले बाटो दिन्न । हामी कक्रक्क परेर बसिराखेका छौं’, उहाँले भन्नुभयो ।

नेपाल पूर्ण स्वतन्त्र हुन नसकेको वा अर्ध औपनिवेशिकतामा रहेकाले यस्तो भएको अध्यक्ष केसीको जिकीर छ ।

उहाँले भन्नुभयो, ‘हामी अर्ध औपनिवेशिकताबाट मुक्त हुन सकेका छैनौं । स्वतन्त्र देखिए पनि हामी शक्ति राष्ट्रहरूको नियन्त्रणमा छौं ।’